Standardy Ochrony Małoletnich

W para­fii św. Kata­rzy­ny Alek­san­dryj­skiej w Górze obo­wią­zu­ją stan­dar­dy ochro­ny mało­let­nich i osób praw­nie z nim zrów­na­nych, zgod­nie z obo­wią­zu­ją­cym pra­wem pań­stwo­wym (Usta­wa o zmia­nie usta­wy Kodeks rodzin­ny i opie­kuń­czy oraz innych ustaw z dnia 28 lip­ca 2023 r. – tzw. „Usta­wa Kamil­ka“) i kościelnym. 

1. Obo­wiąz­ki proboszcza/administratora parafii
   Do obo­wiąz­ków proboszcza/administratora para­fii nale­ży wdra­ża­nie w życie Stan­dar­dów. Za nie­sto­so­wa­nie Stan­dar­dów w para­fii odpo­wie­dzial­ność per­so­nal­nie pono­si jej proboszcz/administrator, rów­nież wobec prawa.
   O każ­dej oso­bie (rów­nież o sobie samym) zaan­ga­żo­wa­nej w para­fii i mają­cej kon­takt z mało­let­ni­mi w obsza­rze zwią­za­nym z wycho­wa­niem, edu­ka­cją, wypo­czyn­kiem, lecze­niem, świad­cze­niem porad psy­cho­lo­gicz­nych, roz­wo­jem ducho­wym, upra­wia­niem spor­tu lub reali­za­cją innych zain­te­re­so­wań przez mało­let­nich, lub z opie­ką nad nimi proboszcz/administrator para­fii uzy­sku­je dane z Reje­stru Spraw­ców Prze­stępstw na Tle Sek­su­al­nym; pobie­ra je oso­bi­ście przez stro­nę inter­ne­to­wą Mini­ster­stwa Spra­wie­dli­wo­ści. Doku­ment zawie­ra­ją­cy infor­ma­cje z ww. reje­stru proboszcz/administrator para­fii prze­cho­wu­je w wer­sji papie­ro­wej w archi­wum parafialnym.
   Dodat­ko­wo, przed nawią­za­niem sto­sun­ku pra­cy lub przed dopusz­cze­niem oso­by do dzia­łal­no­ści (np. wolon­ta­riac­kiej) zwią­za­nej Z wycho­wa­niem, edu­ka­cją, wypo­czyn­kiem, świad­cze­niem porad psy­cho­lo­gicz­nych, roz­wo­jem ducho­wym, upra­wia­niem spor­tu lub reali­za­cją innych zain­te­re­so­wań przez mało­let­nich, lub z opie­ką nad nimi proboszcz/administrator para­fii ma obo­wią­zek uzy­ska­nia od tej oso­by infor­ma­cji z Kra­jo­we­go Reje­stru Kar­ne­go w zakre­sie prze­stępstw okre­ślo­nych w rozdz. XIX k.k. (prze­stęp­stwa prze­ciw­ko życiu i zdro­wiu) i XXV k.k. (prze­stęp­stwa prze­ciw­ko wol­no­ści sek­su­al­nej i oby­cza­jo­wo­ści) oraz w zakre­sie art. 189a k.k. (han­del ludź­mi), art. 207 k.k. (znę­ca­nie się nad oso­bą naj­bliż­szą lub pozo­sta­ją­cą w sto­sun­ku zależ­no­ści) oraz prze­stępstw z usta­wy o prze­ciw­dzia­ła­niu nar­ko­ma­nii. Jeże­li taka oso­ba posia­da oby­wa­tel­stwo inne niż pol­skie, powin­na wybrać zaświad­cze­nie o nie­ka­ral­no­ści z odpo­wied­nie­go urzę­du kra­ju, któ­re­go jest oby­wa­te­lem, jeże­li zaś w cią­gu ostat­nich dwu­dzie­stu lat zamiesz­ki­wa­ła za gra­ni­cą, powin­na zło­żyć sto­sow­ne oświad­cze­nie (załącz­nik: Oświad­cze­nie). Ory­gi­na­ły wyżej wymie­nio­nych zaświad­czeń i oświad­czeń nale­ży prze­cho­wy­wać w archi­wum para­fial­nym w for­mie papie­ro­wej (w przy­pad­ku pobra­nia zaświad­cze­nia z odpo­wied­niej insty­tu­cji) lub elek­tro­nicz­nej na odpo­wied­nim nośni­ku danych (w przy­pad­ku pobra­nia zaświad­cze­nia przez Internet).
   Obo­wiąz­kiem proboszcza/administratora para­fii jest rów­nież ode­bra­nie od każ­dej z osób zaan­ga­żo­wa­nych w para­fii (duchow­nych i świec­kich) i mają­cych kon­takt z mało­let­ni­mi dekla­ra­cji respek­to­wa­nia Stan­dar­dów (załącz­nik: Deklaracja).
   Jeśli para­fia zatrud­nia fir­my z zewnątrz lub udo­stęp­nia pomiesz­cze­nia pod­mio­tom zewnętrz­nym, a ich dzia­łal­ność nie obej­mu­je kon­tak­tu z mało­let­ni­mi, nale­ży zadbać o to, aby mało­let­ni nie prze­by­wa­li sami w obec­no­ści osób z zewnątrz. Wska­za­ne jest rów­nież, aby te oso­by lub zarząd­cę pod­mio­tu zewnętrz­ne­go zapo­znać ze Stan­dar­da­mi a tak­że przy­jąć od nich dekla­ra­cję respek­to­wa­nia Stan­dar­dów (załącz­nik: Deklaracja).
   Dekla­ra­cje respek­to­wa­nia Stan­dar­dów nale­ży prze­cho­wy­wać w archi­wum parafialnym.
   Każ­da para­fia musi posia­dać księ­gę inter­wen­cji (np. w posta­ci segre­ga­to­ra), w któ­rej będą doku­men­to­wa­ne (w for­mie nota­tek służ­bo­wych) wszel­kie pod­ję­te dzia­ła­nia doty­czą­ce ochro­ny oraz inter­wen­cji i pomo­cy. Księ­gę inter­wen­cji pro­wa­dzi się zgod­nie z zasa­da­mi ochro­ny danych wraż­li­wych. Notat­ką z księ­gi inter­wen­cji sfor­mu­ło­wa­ną według wytycz­nych (załącz­nik: Notat­ka) posłu­gu­je­my się np. przy zgło­sze­niu spra­wy do odpo­wied­nich orga­nów pań­stwo­wych i kościel­nych (np. MOPS, pro­ku­ra­tu­ra, kościel­ny dele­gat ds. ochro­ny dzie­ci i młodzieży).
2. Obo­wiąz­ki dusz­pa­ste­rzy dzieci
   Dusz­pa­ste­rze dzie­ci powinni:
   • czu­wać nad wła­sną doj­rza­ło­ścią emo­cjo­nal­ną, psy­chicz­ną, duchową;
   • sta­rać się o dobór wie­rzą­cych, rze­tel­nych, zwe­ry­fi­ko­wa­nych i odpo­wied­nio prze­szko­lo­nych osób do peł­nie­nia funk­cji ani­ma­to­rów, wycho­waw­ców itd.;
   • wspie­rać mało­let­nich w ich roz­wo­ju ku dojrzałości;
   • dbać o respek­to­wa­nie zasad kul­tu­ry (wobec mało­let­nich i mię­dzy nimi);
   • czu­wać nad rów­nym trak­to­wa­niem wszyst­kich mało­let­nich, z uwzględ­nie­niem ich szcze­gól­nych potrzeb i oso­bi­stych uwarunkowań;
   • dbać o prze­strze­ga­nie pra­wa do nie­na­ru­szal­no­ści cie­le­snej i prywatności;
   • orga­ni­zo­wać dzia­ła­nia dusz­pa­ster­skie w miej­scach bezpiecznych;
   • utrzy­my­wać kon­takt z rodzi­ca­mi małoletnich;
   • dbać o prze­strze­ga­nie zasad pry­wat­no­ści i ochro­ny wize­run­ku oraz danych oso­bo­wych małoletnich.

W przy­pad­kach prze­mo­cy fizycz­nej, psy­chicz­nej bądź sek­su­al­nej, gdy spraw­cą jest oso­ba doro­sła lub mało­let­ni, nale­ży zgło­sić ten fakt zgod­nie z pra­wem do orga­nów ści­ga­nia lub/oraz do dele­ga­ta wła­ści­wej insty­tu­cji kościelnej.
Jeże­li spra­wa doty­czy oso­by duchow­nej oskar­żo­nej o nie­wła­ści­we zacho­wa­nie wobec mało­let­nie­go, nale­ży sto­so­wać się do obo­wią­zu­ją­cych w Archi­die­ce­zji Wro­cław­skiej Wytycz­nych doty­czą­cych ochro­ny dzie­ci i mło­dzie­ży w Archi­die­ce­zji Wro­cław­skiej z dnia 1 czerw­ca 2019 r.
Gdy spra­wa doty­czy nie­wła­ści­we­go zacho­wa­nia osób świec­kich zatrud­nio­nych w para­fii bądź wolon­ta­riu­szy, spra­wę nale­ży zba­dać i pod­jąć ade­kwat­ne kro­ki w zależ­no­ści od tego, cze­go doty­czy­ło to zacho­wa­nie. Każ­do­ra­zo­wo nale­ży pod­jąć z tą oso­bą roz­mo­wę i jeśli zaj­dzie taka potrze­ba, to okre­so­wo lub sta­le wyco­fać ją z pra­cy duszpasterskiej.
Jeśli nie­wła­ści­we zacho­wa­nie doty­czy mało­let­nie­go, nale­ży o tym zawia­do­mić jego rodzi­ców i wraz z nimi pod­jąć odpo­wied­nie działania.
Jeśli spra­wa doty­czy nie­wła­ści­wych zacho­wań mało­let­nich wobec sie­bie nawza­jem, nale­ży nie­zwłocz­nie zawia­do­mić ich rodzi­ców i wraz z nimi pod­jąć odpo­wied­nie działania.
Każ­da infor­ma­cja o nie­wła­ści­wym zacho­wa­niu powin­na być trak­to­wa­na poważ­nie, gdyż jest dzia­ła­niem pre­wen­cyj­nym. Jeśli jaka­kol­wiek oso­ba doro­sła zaan­ga­żo­wa­na w pra­cę dusz­pa­ster­ską w para­fii dowie się od mało­let­nie­go, że doświad­cza on prze­mo­cy, auto­ma­tycz­nie ma obo­wią­zek zasto­so­wa­nia się do art. 304 k.p.k. mówią­ce­go o tym, że każ­dy, kto dowie się o popeł­nie­niu prze­stęp­stwa ści­ga­ne­go z urzę­du, ma spo­łecz­ny obo­wią­zek zawia­do­mić o tym pro­ku­ra­to­ra lub policję. 

Każ­da oso­ba, któ­ra mówi o doświad­cza­nej przez sie­bie krzyw­dzie, win­na zostać przy­ję­ta z sza­cun­kiem i uważ­nie wysłuchana.
Oso­ba skrzyw­dzo­na powin­na otrzy­mać infor­ma­cję o moż­li­wych for­mach pomo­cy, z któ­rej może sko­rzy­stać na tere­nie para­fii lub poza nią.
Tro­ska dusz­pa­ster­ska wobec oso­by skrzyw­dzo­nej i jej bli­skich pole­ga przede wszyst­kim na życz­li­wym wysłu­cha­niu i pomo­cy w odbu­do­wa­niu jej wię­zi z Bogiem i zaufa­nia do Kościo­ła i jest podej­mo­wa­na w poro­zu­mie­niu z die­ce­zjal­nym dusz­pa­ste­rzem ds. pomo­cy ducho­wej oso­bom skrzywdzonym.
Jeśli oso­bą skrzyw­dzo­ną jest mało­let­ni, pomoc powin­na otrzy­mać rów­nież jego rodzina.
Jeśli zgło­sze­nie doty­czy prze­stęp­stwa okre­ślo­ne­go w pra­wie kar­nym i/lub kano­nicz­nym, oso­ba przyj­mu­ją­ca zgło­sze­nie postę­pu­je zgod­nie z odpo­wied­ni­mi pro­ce­du­ra­mi okre­ślo­ny­mi przez pra­wo świec­kie i kościel­ne. Wszel­kie dzia­ła­nia i uzy­ska­ne infor­ma­cje obję­te są zasa­dą pouf­no­ści, ale oso­by skrzyw­dzo­nej nie wol­no zobo­wią­zy­wać do zacho­wa­nia tajemnicy. 

Do para­fii mogą nale­żeć oso­by, któ­re są podej­rza­ne lub oskar­żo­ne o róż­ne prze­stęp­stwa bądź mają wyrok w zawie­sze­niu, czy też wró­ci­ły do śro­do­wi­ska po odby­tym wyro­ku. Nie powin­ny one pra­co­wać z mało­let­ni­mi, nato­miast powin­ny zostać obję­te opie­ką duszpasterską.
Gdy oso­bą podej­rza­ną lub oskar­żo­ną o prze­moc fizycz­ną, psy­chicz­ną lub sek­su­al­ną wobec mało­let­nie­go jest pra­cow­nik lub wolon­ta­riusz para­fial­ny, nale­ży odsu­nąć taką oso­bę od podej­mo­wa­nej pra­cy zwią­za­nej z kon­tak­tem z mało­let­ni­mi na czas wyja­śnie­nia spra­wy lub do cza­su decy­zji pro­ku­ra­tu­ry oraz objąć ją sto­sow­ną opie­ką (psy­cho­lo­gicz­ną, duszpasterską).
W pro­ce­sie wyja­śnia­nia spra­wy oraz w poda­wa­niu infor­ma­cji nale­ży rów­nież zadbać o zacho­wa­nie ochro­ny dobre­go imie­nia domnie­ma­ne­go sprawcy. 

1. Zasa­dy chro­nią­ce w kon­tak­cie bezpośrednim 
   • wszyst­kie spo­tka­nia z mało­let­ni­mi na tere­nie para­fii powin­ny być orga­ni­zo­wa­ne w miej­scach ofi­cjal­nych, ogól­no­do­stęp­nych i do tego przygotowanych;
   • nie moż­na prze­by­wać z mało­let­nim sam na sam w warun­kach odizo­lo­wa­nych; jeże­li dobro dziec­ka wyma­ga indy­wi­du­al­ne­go spo­tka­nia, nie może się ono odby­wać w sekre­cie (zale­ca­ne powia­do­mie­nie rodzi­ców lub prze­ło­żo­ne­go) i w warun­kach odizo­lo­wa­nych; indy­wi­du­al­nych spo­tkań z mało­let­ni­mi nie wol­no w nie­roz­trop­ny spo­sób mno­żyć ani prze­dłu­żać; spo­tka­nia takie nie powin­ny odby­wać się w póź­nych godzi­nach wie­czor­nych lub nocą;
   • mało­let­ni nie mogą prze­by­wać w para­fial­nych pomiesz­cze­niach miesz­kal­nych bez opie­ki rodzi­ca lub opie­ku­na prawnego;
   • mało­let­ni powin­ni zawsze pozo­sta­wać pod opie­ką oso­by doro­słej; pod­czas peł­nie­nia funk­cji wycho­waw­czych opie­ku­no­wie nie mogą pozo­sta­wać pod wpły­wem alko­ho­lu lub sub­stan­cji psy­cho­ak­tyw­nych ani przyj­mo­wać ich w obec­no­ści małoletnich;
   • mało­let­ni na tere­nie para­fii nie mogą prze­by­wać pod wyłącz­ną opie­ką inne­go mało­let­nie­go, chy­ba że ina­czej sta­no­wią regu­la­mi­ny reli­gij­nych ruchów dusz­pa­ster­stwa poza­pa­ra­fial­ne­go, np. Ruchu Świa­tło- Życie, KSM, w tym wypad­ku sto­su­je się stan­dar­dy opra­co­wa­ne przez te gru­py; oso­by te powin­ny być odpo­wied­nio ufor­mo­wa­ne, przy­go­to­wa­ne i peł­nić posłu­gę pod okiem dorosłych;
   • nie nale­ży prze­wo­zić mało­let­nich pry­wat­ny­mi samo­cho­da­mi, zwłasz­cza w poje­dyn­kę, bez wie­dzy i wyraź­nej zgo­dy rodzi­ców lub opie­ku­nów prawnych;
   • nie wol­no doty­kać dzie­ci wbrew ich woli ani w spo­sób nie­ade­kwat­ny do rela­cji dusz­pa­ster­skich lub wychowawczych;
   • mało­let­nim nie wol­no robić zdjęć lub fil­mo­wać bez ich zgo­dy; nie wol­no upu­blicz­niać zdjęć, fil­mów z udzia­łem mało­let­nich bez pisem­nej zgo­dy ich rodzi­ców lub opie­ku­nów praw­nych, z wyjąt­kiem zdjęć dużych grup w miej­scach publicz­nych (np. gru­po­we zdję­cie z I Komu­nii świę­tej czy bierzmowania).
   • kon­takt dusz­pa­ste­rza z mało­let­ni­mi za pomo­cą tele­fo­nu, mailo­wo lub za pośred­nic­twem róż­ne­go rodza­ju komu­ni­ka­to­rów (Mes­sen­ger, Face­bo­ok, Insta­gram etc.) może doty­czyć wyłącz­nie kwe­stii dusz­pa­ster­skich. Zale­ca się, by odby­wał się on z uży­ciem tele­fo­nu lub kon­ta para­fial­ne­go (tj. służ­bo­we­go). Kon­takt z mało­let­ni­mi z uży­ciem pry­wat­ne­go tele­fo­nu lub kon­ta dusz­pa­ste­rza powi­nien ogra­ni­czyć się do komu­ni­ka­cji w ramach utwo­rzo­nych grup (gdy w kon­wer­sa­cji uczest­ni­czy wię­cej osób).
2. Zasa­dy ochro­ny doty­czą­ce wyjazdów
   Obo­wią­zu­ją zasa­dy przy­ję­te w Instruk­cji Wytycz­ne doty­czą­ce ochro­ny dzie­ci i mło­dzie­ży w Archi­die­ce­zji Wro­cław­skiej z dnia 1 czerw­ca 2019 r.
3. Zasa­dy ochro­ny doty­czą­ce kon­tak­tów przez media oraz udo­stęp­nia­nia z Internetu
   Obo­wią­zu­ją zasa­dy przy­ję­te w Instruk­cji Wytycz­ne doty­czą­ce ochro­ny dzie­ci i mło­dzie­ży w Archi­die­ce­zji Wro­cław­skiej z dnia 1 czerw­ca 2019 r.

Pra­cow­ni­cy i wolon­ta­riu­sze peł­nią­cy funk­cje wycho­waw­cze lub for­ma­cyj­ne muszą być zazna­jo­mie­ni ze Stan­dar­da­mi obo­wią­zu­ją­cych w para­fii. Powin­ni tak­że posia­dać zak­tu­ali­zo­wa­ną wie­dzę dotyczącą:

• rodza­jów prze­mo­cy (fizycz­nej, psy­chicz­nej i seksualnej);
• roz­po­zna­wa­nia oznak prze­mo­cy (w tym wyko­rzy­sta­nia seksualnego);
• stra­te­gii dzia­ła­nia spraw­ców prze­mo­cy (w tym prze­mo­cy seksualnej);
• pro­wa­dze­nia roz­mo­wy na temat dozna­nej krzywdy;
• zagro­żeń i ochro­ny przed szko­dli­wy­mi tre­ścia­mi w Internecie.

Doku­ment zawie­ra­ją­cy obo­wią­zu­ją­ce w para­fii Stan­dar­dy nale­ży aktu­ali­zo­wać co dwa lata.
Ewa­lu­acja doku­men­tu doko­ny­wa­na jest przez proboszcza/administratora parafii.
Wszel­kie spra­wy moż­na zgła­szać: Pani Rok­sa­na Stec-Turow­ska, adres mail: roksana_stec@o2.pl